سه شنبه, آذر ۲۰, ۱۴۰۳
spot_img
خانهترکمنستاناستراتژی کشور ترکمنستان در راستای صلح و امنیت و تلاش های مشترک...

استراتژی کشور ترکمنستان در راستای صلح و امنیت و تلاش های مشترک در امر مبارزه علیه تروریسم

وزارت خارجه ی ترکمنستان با انتشار اعلامیه ی استراتژی آن کشور را در راستای صلح و امنیت و تلاش های مشترک کشورهای منطقه در امر مبارزه با ترویرزم چنین نگاشته است:

جمهوری ترکمنستان یکی از اعضای درست و صالح سیاست بین الملل می باشد. این کشور به عنوان یکی از اعضای فعال سازمان ملل متحد، نقش مهمی را در تقویت تلاش های جامعه بین المللی در امر مبارزه با تهدیدات علیه بشریت، خصوصاً تروریسم و بنیادگرایی ایفا می کند.

قربانقلی بردی محمد اف رییس جمهور ترکمنستان به این باور است که، مبارزه علیه تروریسم مستلزم اهمیت راهبردی است که در دستور کار همکاری های چند جانبه جمهوری ترکمنستان در جامعه بین المللی با همکاری های جهانی در تامین امنیت می باشد.

این اقدامات شامل خلع سلاح نمودن و جلوگیری از گسترش سلاح های کشتار جمعی، مساله ترانسپورت و انرژی، محیط زیست و موارد دیگر است، که جز و اهداف توسعه پایدار سازمان ملل متحد می باشد.

جایگاه ترکمنستان در تلاش برای تامین امنیت جهانی، بر اساس مفهوم سازی بنیادی رییس جمهوری این کشور، قربانقلی بردی محمد اف استوار است.

این مفهوم تجزیه ناپذیر و کامل بودن نظریه را از دیدگاه ژئوپولتیک و به هم پیوستگی اجزا و ابعاد آن نشان می دهد.

پیام این مفهوم این است که امنیت یک کشور تضمین نمی شود، تا زمانی که منطقه، قاره و جهان امنیت نداشته باشند.

همچنین، امنیت سیاسی و نظامی تکمیل و بلند مدت نخواهد بود، تا زمانی که امنیت اقتصادی، امنیت غذا و انرژی تضمین نشود.

امنیت کامل و پایدار نخواهد شد تا زمانی که از خطرات و تخریب ها خصوصاً خطراتی که متوجه ویژگی های تکنولوژیکی و زیست محیطی است جلوگیری نشود و اگر با تروریسم بین المللی، جرایم سازمان یافته و با گسترش سلاح های کشتار جمعی و سایر چالش های جهانی مبارزه نشود، هیچ گاهی امنیت تامین نمی شود.

تروریسم با تمام اشکال خود تهدید بسیار خطرناکی علیه بشریت، صرف نظر از سطح توسعه کشور خاص و یا کشورهای منطقه، است.

در حال حاضر مبارزه علیه تروریسم به یک مساله بسیار مهم تبدیل شده است خصوصاً در زمانی که فرآیند جهانی شدن در حال گسترش بوده و این در حالی است که یکی از مهمترین شرایط تامینِ توسعهء پایدار در کشورها و منطقه، امنیت و آرامش است.

مبارزه با جنبش های تروریستی در این عصر پیشرفت و رشد سریع تکنولوژی، توسعه ارتباطات رسانه ای جمعی و ظهور ابزارهای مختلف جهت نشر اطلاعات، مستلزم اقدامات موثر است.

جمهوری ترکمنستان اقدامات لازم را در سطح ملی و بین المللی برای از بین بردن تهدیدات علیه صلح و امنیت و مبارزه با اعمال تروریستی و بنیادگرایی، اتخاذ می کند.

قوانین ملی ترکمنستان تعریف واضح و چارچوب قانونی در این زمینه دارد. به ویژه، قانون ترکمنستان “در امر مبارزه علیه تروریسم” مبنای قانونی و سازمانی دارد، و درباره مصئونیت اجتماعی و حقوقی مقامات و مسئوولین سازمان های دولتی، انجمن های اجتماعی، نهادها و دیگر شهروندانی که در امر مبارزه با تروریسم دخیل هستند، صراحت دارد.

قانون ترکمنستان تروریسم را قرار ذیل شرح می دهد: تروریسم بین المللی – عبارت از اقدامات خشونت آمیز و خطرناک اجتماعی است، که گروه ها یا سازمان های تروریستی در سطح جهانی یا منطقه ای از جمله با حمایت نهادهای دولتی کشورها به منظور دستیابی به اهداف خاص، به آن دست می زنند.

این اقدامات شامل آدم ربایی، گروگان گیری، قتل مردم بی گناه و یا مورد تهدید قراردادن سلامتی و یا زندگی انسان ها می باشد و یا اقداماتی از قبیل تهدید به تخریب و یا  نابودی تاسیسات مهم، نابودی بنیان های زندگی، سیستم های ارتباطی، و تهدید به استفاده از سلاح های هسته ای، کیمیاوی و سایر سلاح های کشتار جمعی می باشد.

قانون مذکور، تروریسم بین المللی را نیز قرار ذیل تعریف می کند: تروریسم بین المللی – عبارت از اعمال خشونت آمیز اجتماعی است که در قالب گروه ها یا سازمان های تروریستی در سطح جهانی یا منطقه ای صورت می گیرد.

این اعمال غیر انسانی عبارت از آدم ربایی، گروگان گیری، قتل مردم بی گناه یا تهدید انسان ها به مرگ و یا سلب سلامتی آنها است؛ همچنین آنها از حربه تهدید به ویرانی تاسیسات مهم، نابودی زندگی، ایجاد سیستم های ارتباطی، تهدید به استفاده از سلاح های کشتار جمعی، سلاح های کیمیاوی و بیولوژیکی استفاده می کنند که با حمایت نهادهای دولتی در کشورهای مختلف به منظور دستیابی به اهداف مشخص صورت می گیرد.

بدیهی است که مبارزه با تروریسم زمانی موفق خواهد شد که حکومت ها با همکاری نزدیکِ سازمان های بین المللی بطور مشترک تلاش کنند. در این راستا، ترکمنستان همراه با کشورهای دیگر، همچنین سازمان های معتبر بین المللی به ویژه سازمان ملل متحد، اتحادیه اروپا و سازمان امنیت و همکاری اروپا، هماهنگی نزدیک دارد.

ترکمنستان در اقدامات خود در امر مبارزه علیه تروریزم، قاچاق مواد مخدر و تهدیدات دیگر با سازمان ملل متحد هماهنگ است.

مشارکت استراتژیک میان ترکمنستان و سازمان ملل متحد دراز مدت بوده و به طور سیستماتیک اجرا می شود؛ و اصول و دیدگاه های مشابه در مورد نتیجه نهایی در بین آنها به اشتراک گذاشته می شود.

در این زمینه، ترکمنستان از تلاش های جامعه بین المللی جهت ایجاد ساز و کار موثر برای مبارزه با تروریسم و اجرای کامل استراتژی مبارزه با تروریسمِ سازمان ملل متحد، حمایت می کند.

این حقایق نشان می دهد که ترکمنستان همکاری سازنده و مفید با کشورهای همسایه، سازمان های بین المللی مبارزه با تروریسم مربوط به سازمان ملل و دفتر منطقه ای آسیای مرکزی برای دیپلماسیِ پیشگیرانه، دارد.

ترکمنستان حمایت صریح خود را از استراتیژی مبارزه علیه تروریسم سازمان ملل متحد با در نظر داشت زمینه ها و ویژگی های تاریخی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی منطقه و مناطق دیگر اعلان می دارد.

در این راستا گفتگوهایی در سطح بالا در منطقه صورت گرفته که باعث بوجود آمدن انگیزه های سیاسی جهت اتخاذ رویکرد راهبردیِ کامل، هماهنگ و مورد نیاز، برای مقابله با تروریسم برای کشورهای آسیای مرکزی فراهم خواهد شد.

تحکیم تلاش ها و ایجاد رویکرد قابل قبول در کشورهای منطقه برای حل مسایل جاری منجر به کشف راه های موثر برای رسیدگی به مشکلات خواهد شد.

این یک واقعیت است که جامعه بین المللی سیاست های صلح طلبانه قربانقلی بردی محمد اف رییس جمهوری ترکمنستانِ مستقل و بی طرف را تصدیق می کند، خصوصاً هنگامی که دیدند ایشان قطعنامه “نقش دفتر منطقه ای آسیای مرکزی برای دیپلماسی پیشگیرانه” را تصویب کرد.

سازمان نیروی عملیاتی مبارزه با تروریسم (CTITF) با هدف کسب اطمینان از پایداری فعالیت های سازمان ملل متحد در زمینه های مشخص شده، ایجاد شد.

این دفتر عضویت کشورها در سازمان CTITF را که ۳۶ نمایندگی سازمان ملل متحد، سازمان جهانی گمرکات و اینترپل نیز تحت اثر آن می باشد، هماهنگ می کند.

مرکز مبارزه با تروریسم سازمان ملل متحد که در سال ۲۰۱۱ در بین سازمان CTITF تاسیس شد به منظور کمک و ظرفیت سازی در کشورهای عضو به منظور اجرای استراتژی، فعالیت می کند.

ترکمنستان در پروژه ای که به طور مشترک توسط نیروی عملیاتی مبارزه با تروریسم CTITF که مربوط به مرکز مبارزه با تروریسم سازمان ملل متحد (UNCTC) می باشد، و دفتر منطقه ای سازمان ملل برای آسیای مرکزی برای سیاست پیشگیرانه (UNRCCA) که در عشق آباد ایجاد شده است، اشتراک می کند؛ این پروژه ها با حمایت اتحادیه اروپا و کشور ناروی به اجرا گذاشته می شود.

دفتر منطقه ای سازمان ملل متحد برای آسیای مرکزی برای دیپلماسی پیشگیرانه، پروژه ای را در مورد تطبیق استراتژی سازمان ملل متحد در کشورهای آسیای مرکزی با همکاری سازمان نیروی عملیاتی مبارزه با تروریسم و اتحادیه اروپا اجرا کرد.

در ۳۰ نوامبر ۲۰۱۱، طرح عملی مشترک جهت پیاده ساختن استراتژی مبارزه با تروریسم سازمان ملل متحد و اعلامیه نهایی عشق آباد در جلسه سطح بالا که به طور مشترک توسط دولت ترکمنستان، CTITF، اتحادیه اروپا (EU) و سازمان UNRCCA در عشق آباد برگزار شد، تصویب شد.

این طرح عملی، نخستین اقدام رسمی بود که مورد تصویب قرار گرفت. پروژه ها روی مواد دیگر طرح عملی در سال های گذشته اجرا شد.

در ۱۳ جون ۲۰۱۷، رویداد نهایی مرحله دومِ پروژه “اجرای طرح مشترک برای تحقق استراتژی ضد تروریستی سازمان ملل متحد” زمانی صورت گرفت که “گفتگوهای سازمان ملل متحد در میان کشورهای آسیای مرکزی در مورد اجرای برنامه جهانی سازمان ملل متحد در استراتژی مبارزه با تروریسم در آسیای مرکزی “در عشق آباد برگزار شد.

هدف اصلی این جلسه سطح بالا ، بحث در مورد مسائل مربوط به بهبود ثبات و امنیت و راه های دستیابی به آنها بود.

دبیر کل سازمان ملل متحد آنتونیو گوترش، وزرا، مقامات ارشد، نماینده گان سازمان های مبارزه با تروریسم و سازمان های امنیت ملی قزاقستان، جمهوری قرقیزستان، ترکمنستان، تاجیکستان و ازبکستان در این جلسات شرکت کردند.

در این جلسه بازنگری طرح عملی مشترک برای آسیای مرکزی جهت اجرای استراتژی ضدتروریسم جهانیِ سازمان ملل متحد در سطح منطقه ای، ارائه شد.

بیانیه مشترک درباره تقویت همکاری منطقه ای در امر مقابله با تروریسم در پایان جلسه به تصویب رسید.

آنتونیو گوترش، دبیر کل سازمان ملل متحد، از اعلامیه عشق آباد در امر مبارزه با تروریسم که توسط کشورهای آسیای میانه و تلاش های دائمی آنها برای اجرای استراتژی ضد تروریسم سازمان ملل متحد و طرح عملی مشترک برای آسیای مرکزی روی دست گرفته شد، ابراز خرسندی کرد.

این اعلامیه از ابتکار دبیرکل ملل متحد برای بازسازی دفتر جدید این سازمان برای مقابله با تروریسم حمایت کرده و اهمیت تلاش برای مبارزه با تروریسم در منطقه که از سوی جامعه ملل در منطقه صورت می گیرد را، تایید کرد.

در پایان اپریل ۲۰۱۸ جلسه ای بلند رتبه تحت عنوان “در مسیر اجرای جامع استراتژی مبارزه با تروریسم سازمان ملل متحد در آسیای مرکزی” در عشق آباد برگزار شد و مرحله سوم نیز پروژه مشترک برای حمایت از طرح عملی مشترک برای آسیای مرکزی راه اندازی شد.

مرحله اول و دوم این پروژه در سال های ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۷ اجرا شد و به چهار پایه اساسیِ استراتژی جهانی برای تهیه پیشنهادها جهت توسعه طرح عملی مشترک (JAP)، که در دسامبر ۲۰۱۱ در عشق آباد تصویب شد، اختصاص یافته است.

ولادیمیر ورونکوف، معاون دبیر کل سازمان ملل و رییس دفتر مبارزه با تروریزم سازمان ملل متحد، طی سخنرانی خود اظهار داشت که ارایه پشتیبانی هدفمند در زمینه ایجاد استراتیژی های ملی و منطقه ای برای مقابله با تروریزم و جلوگیری از افراط گرایی خشونت آمیز فعالیت های اصلی این پروژه را تشکیل می دهد.

وی افزود که تقویت ظرفیت ها در کشورهای آسیای میانه در مناطق اولویتی در اجرای طرح مشترک عملی برای آسیای مرکزی و تسهیل سازی تبادل بهترین شیوه ها در منطقه و فراتر از آن، مشخص شده است.

در خلال این جلسه ، سردار بردی محمد اف، معاون وزارت خارجه ترکمنستان آمادگی این کشور را با مرکز مبارزه با تروریزم سازمان ملل متحد (UNCTC) جهت اجرای طرح عملی عشق آباد در استراتیژی مبارزه با تروریزم سازمان ملل، اعلام کرد.

در این زمینه، جانب ترکمن، بطور مشخص چندین طرح پیشنهادی را با استفاده از دفتر منطقه ای سازمان ملل متحد در آسیای مرکزی برای دیپلماسی پیشگیرانه (UNRCCA)، ارایه کرد.

این بیانیه که در مورد نتیجه جلسه مهم “در مسیر اجرای کامل استراتیژی مبارزه با تروریسم سازمان ملل متحد در آسیای مرکزی” بود، در پایان این مجمع تصویب شد.

مرحله جدیدی از برنامه مشترک مبارزه با تروریسم از سوی دفتر (UNRCCA) و UNCTC آغاز شده است. در دراز مدت انتظار می رود این برنامه که تحت عنوان “در مسیر اجرای استراتیژی جامعه مبارزه با تروریسم سازمان ملل متحد در آسیای مرکزی” با هدف تقویت ظرفیت ها در کشورهای آسیای مرکزی در زمینه مقابله استراتیژیک با تروریسم و جلوگیری از افراط گرایی ایجاد شده، به اهداف یاد شده نایل آید.

یکی از مشکلات عمده در حال حاضر از بین بردن منابع مالی تروریست ها است که باید توجه ویژه ای به مبارزه با قاچاق مواد مخدر صورت گیرد. تحت رهبری رییس جمهوری ترکمنستان، قربانقلی بردی محمد اف، کارهای بزرگی صورت گرفته است که از جمله می توان به ایجاد چارچوب قانونی و توسعه سازمان یافته در ترکمنستان اشاره کرد.

ترکمنستان به همکاری های نزدیک، موثر و هدفمند خود با کشورهای همسایه، همچنین با سازمان های ویژه سازمان ملل، عمدتاً با UNODC ادامه می دهد. برنامه های دراز مدت ملی جهت مبارزه با استفاده و ترافیک مواد مخدر در حال اجرا بوده و نتایج خوبی نیز به دست آمده است.

بدین ترتیب، حکومت ترکمنستان سیاست خارجی خود را جهت از بین بردن تهدیدها و خطرات علیه صلح و همچنین همکاری خود در راستای تلاش های بین المللی سهم قابل توجه اش را ایفا می کند.

دیپارتمنت اطلاعات بین المللی وزارت امور خارجه ترکمنستان

 

متن این بیانیه به زبان ترکمنی لاتین کشور ترکمنستان:

 

Parahatçylygyň we howpsuzlygyň strategiýasy:  terrorçylyga garşy tagallalary birleşdirmek

 

Türkmenistan BMG-niň işjeň agzalarynyň biri hökmünde dünýä syýasatynyň doly hukukly agzasy bolup adamzada garşy howplara, ilki bilen terrorçylygyň we radikalizmiň dürli görnüşleri bilen göreşmekde halkara jemgyýetçiliginiň tagallalaryny utgaşdyrmaga özüniň saldamly goşandyny goşýar. Türkmenistanyň Prezidenti Gurbanguly Berdimuhamedowyň belleýşi ýaly, şu gün terrorçylyk bilen göreş BMG-niň Durnukly ösüş maksatlary tarapyndan bellenilen ýaragsyzlandyrmak we ýaýratmazlyk, ulag we energetika, ekologiýa we beýleki nukdaýnazarlaryň ençemesi, howpsuzlygy üpjün etmek ýaly global meseleleri bilen birlikde Türkmenistanyň Milletler Bileleşiginde köptaraplaýyn özaragatnaşygynyň gün tertibinde strategiki wajyp orny eýeleýär.

Ählumumy howpsuzlygy üpjün etmek meselesine öz çemeleşmelerini emele getirmekde Türkmenistanyň nukdaýnazary Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň geosyýasy manyda bolşy ýaly, onuň anyk jähtlerini özarabaglanşygy nukdaýnazaryndan bu düşünjäniň bütewiligi we bölünmezligi düýpli konsepsiýasyna esaslanýar.

Şeýle-de syýasy ýa-da harby howpsuzlyk ykdysady, energetika, azyk howpsuzlygy üpjün etmezden, ekologik, tehnogen häsiýete eýe bolan howplaryň we töwekgelçilikleriň bitaraplaşdyrylmagyny duýdurmazdan, halkara terrorçylyga, guramaçylykly jenaýatçylyklara garşy, köpçülikleýin gyryş ýaraglarynyň we başga global wehimlere garşy täsirli hereket edilmedik ýagdaýynda uzakmöhletleýin we doly bolmaz.

Bu ýa-da beýleki ýurtlaryň we sebitleriň ösüşiniň derejesine garaşly bolmazdan terrorçylyk onuň ähli görnüşlerinde adamzat üçin iň gorkuly howp bolup durýar. Parahatçylygyň we howpsuzlygyň şertlerinde ýurtlaryň we sebitleriň durnukly ösüşini üpjün etmek esasy şertleriň biri bolup durýan globalizasiýanyň gidişi güýçlenýän häzirki döwürde, terrorçylyga garşy hereketiň aýratyn ähmiýeti bar. Terrorçylyk hereketler garşylygyň netijeli çärelerini talap edip, tizleşdirilen tehnika-tehnologiki gidişiň, köpçülikleýin aragatnaşyklar serişdeleriniň, maglumatlary ibermegiň görnüşleriniň ösüşiniň şertlerinde hil taýdan täze görnüşleri emele getirýär.

 Türkmenistan milli we halkara derejede parahatçylyga we howpsulyga, şol sanda terrorçylyk we radikal ýüze çykmalara garşy göreş üçin ähli zerur çäreleri we hereketleri amala aşyrýar.

 Türkmenistanyň milli kanunçylygy bu ugurda anyk kesgitleme berýär we hukuk esasyny berkidýär. Hususan hem, «Terrorçylyga garşy hereket etmek hakynda» Türkmenistanyň Kanunynda döwlet häkimiýet edaralarynyň, jemgyýetçilik guramalarynyň, beýleki guramalarynyň, wezipeli şahslaryň terrorçylyga garşy hereket etmegiň hukuk we guramaçylyk esaslary kesgitlenen, şeýle hem terrorçylyga garşy herekete gatnaşmak bilen baglylykda, raýatlaryň hukuk we sosial goragynyň kepilini berkidýär.

Türkmenistanyň kanuny «terrorçylyk – döwlet häkimiýet edaralary, ýerli öz-özüňi dolandyryş edaralary ýa-da halkara guramalary ýa gaýry şahslar tarapyndan çözgüt çykarylmagyna zorluk etmegiň taglymy we täsir etmegiň usuly; jenaýatçylykly maksatlara ýetmek üçin adamlary girewine almak, otlamak, öldürmek, gynamak, ilaty we häkimiýet edaralaryny gorkuzmak ýa-da bigünä adamlaryň janyna ýa-da saglygyna başga kast etmeleri amala aşyrmak, ýa-da haýsydyr bir jenaýatçylykly hereketleri amala aşyrmak howpuny salmak ýoly bilen bilkastlaýyn zorluk ulanmakdan ybarat jemgyýete howply etmiş» diýip kesgitleýär.

Şu ýerde halkara terrorçylygyna kesgitleme hem berilýär, ýagny «halkara terrorçylygy – kesgitli maksatlara ýetmek üçin bigünä adamlary ogurlamak, ele salmak, öldürmek ýa-da olaryň janyna we saglygyna howp salmak, möhüm desgalary, ýaşaýyş üpjünçilik, kommunikasiýa ulgamlaryny ýok etmek ýa-da weýran etmek howpuny salmak bilen baglanyşykly terrorçylykly toparlar ýa-da guramalar tarapyndan dünýä we sebit derejesinde, şol sanda aýry-aýry döwletleriň döwlet edaralary tarapyndan goldanylmagy bilen amala aşyrylýan jemgyýetçilik howply zorlukly etmişler».

Diňe halkara düzümleri bilen ysnyşykly özaragatnaşyklar esasynda döwletleriň bilelikdäki tagallalary bilen terror

 çylygyň howpuna üstünlikli garşy durup bolýandygy aýdyň. Şu jähtden Türkmenistan başga döwletler , şeýle hem abraýly halkara guramalary, ilkinji nobatda Birleşen Milletler Guramasy, Ýewropa Bileleşigi, Ýewropada Howpsuzlyk we Hyzmatdaşlyk Guramasy bilen ysnyşykly özaragatnaşygy alyp barýar.

Türkmenistan terrorçylyga, neşe serişdeleriniň bikanun dolanşygy we beýleki howplara garşy göreşde öz işini Birleşen Milletler Guramasy bilen utgaşdyrýar. Türkmenistanyň BMG bilen strategiki hyzmatdaşygy uzakmöhletleýin häsiýete eýe bolup, ahyrky netijä meňzeş ýörelgeleri we garaýyşlary esasynda ulgamlaýyn esasda alnyp barylýar. Şunlukda terrorçylyga garşy hereket etmegiň netijeli halkara mehanizmlerini döretmek boýunça dünýä jemgyýetçiliginiň tagallalaryny goldamak bilen Türkmenistan BMG-niň Ählumumy terrorizme garşy strategiýasyny dolygyna durmuşa geçirmegiň tarapdary bolup çykyş edýär.

Bularyň ählisi Türkmenistan BMG-niň terrorçylyga garşy göreşmek baradaky müdirligi, BMG-niň Merkezi Aziýada öňüni alyş diplomatiýasy boýunça sebitleýin merkezi ýaly halkara düzüm birlikleri, şeýle hem goňşy döwletler bilen netijeli we serişdeleýin hyzmatdaşlygynyň subutnamasy bolup durýar.

Türkmenistan öz tejribesinde BMG-niň Ählumumy terrorçylyga garşy strategiýasynyň düzgünlerini durmuşa geçirmäge, şeýle hem dünýäniň ol ýa-da başga bir sebitiniň taryhy, sosial, ykdysady we medeni aýratynlyklaryny göz öňünde tutmak bilen bu işe sebitleýin baglanşyk bermäge berk ygrarlydygyny görkezýär.

Bu babatda sebit derejesinde ýokary derejeli gepleşigiň amala aşyrylmagy terrorçylyga garşy göreşmekde zerur bolan birek-biregiň üstüni dolýan we utgaşdyrylan strategiki çemeleşmäni kabul etmek işinde Merkezi Aziýa döwletlerine sebitleýin derejede syýasy itergi berýär. Sebit ýurtlarynyň tagallalary birleşdirmek we sebitiň ýurtlarynyň ylalaşylan çemeleşmelerini işläp taýýarlamak hem-de bu wajyp meseläni çözmek üçin onuň netijeleriniň görnüşlerini agtarmaga we tapmaga ýardam edýär.

 “BMG-niň Merkezi Aziýada öňüni alyş diplomatiýasynyň sebitleýin merkeziniň orny” atly Rezolýusiýanyň kabul edilmegi, garaşsyz bitarap Türkmenistanyň Prezidenti Gurbanguly Berdimuhamedowyň parahatçylyksöýüji syýasatynyň dünýä jemgyýetçiligi tarapyndan ykrar edilmeginiň aýdyň subutnamasy bolýar.

BMG-niň bu ugurdaky işiniň sazlaşygyny üpjün etmek maksady bilen terrorçylyga garşy merkeziniň terrorçylyga garşy çäreleri amala aşyrmak boýunça Maksatlaýyn topary (TGÇMT) döredildi. Edarasy BMG-niň ulgamynyň ۳۶ guramasyna, Bütindünýä gümrük guramasyna we Interpol ýaýraýan TGÇMT agzalygy sazlaýar.

Birleşen Milletler Guramasynyň terrorçylyga garşy çäreleri amala aşyrmak boýunça Ýörite toparyň çäklerinde 2011-nji ýylda döredilen Terrorçylyga garşy merkez agza döwletlere bu strategiýany durmuşa geçirmekde mümkinçilikleri artdyrmaga goldaw berýär.

Bu taslama Birleşen Milletler Guramasynyň terrorçylyga garşy merkeziniň terrorçylyga garşy çäreleri amala aşyrmak boýunça Maksatlaýyn toparyň edarasy tarapyndan Merkezi Aziýa üçin öňüni alyş diplomatiýasy boýunça BMG-niň Aşgabatdaky Sebit merkezi bilen bilelikde Ýewropa Bileleşiginiň (ÝB) hem-de Norwegiýanyň goldaw bermeginde durmuşa geçirilýär. BMG-niň terrorçylyga garşy merkeziniň terrorçylyga garşy çäreleri amala aşyrmak boýunça Maksatlaýyn topary we Ýewropa bileleşigi bilen bilelikde Birleşen Milletler Guramasynyň Merkezi Aziýada öňüni alyş diplomatiýasy boýunça Aşgabatdaky sebitleýin merkezi BMG-niň ýokarda agzalan strategiýasyny Merkezi Aziýada ulanmak boýunça taslamasyny durmuşa geçirdi.

Türkmenistanyň Hökümeti bilen BMG-niň TGÇMT, ÝB we BMG-niň Merkezi Aziýada öňüni alyş diplomatiýasy boýunça sebitleýin merkezi tarapyndan gurnalan 2011-nji ýylyň ۳۰-njy noýabrynda Aşgabatda ýokary derejeli duşuşygynda Jemleýji Aşgabat Beýannamasy we BMG-niň Ählumumy terrorizme garşy strategiýasyny durmuşa geçirmek boýunça Hereketleriň Meýilnamasy makullandy. Bu Hereketleriň Meýilnamasy şu görnüşde dünýäde ilkinji resminama boldy. Soňky ýyllaryň dowamynda bu Meýilnama tarapyndan göz öňünde tutulan çäreleri durmuşa geçirmek boýunça taslamalar iş ýüzüne geçirildi. 2017-nj

 i ýylyň ۱۳-nji iýunynda Aşgabatda geçirilen BMG-niň Ählumumy terrorizme garşy strategiýasyny durmuşa geçirmek boýunça Merkezi Aziýa ýurtlarynyň we BMG-niň arasynda gepleşikleriň çäklerinde ýokary derejeli duşuşygy “BMG-niň we Merkezi Aziýanyň arasynda BMG-niň terrorçylyga garşy Ählumumy strategiýasyny durmuşa geçirmek boýunça ýokary derejeli gepleşik”  taslamasynyň ikinji tapgyrynyň jemleýji çäresi boldy. Duşuşygyň esasy maksady durnuklylygy we howpsuzlygy berkitmek boýunça meseleler, olary çözmegiň ýollaryny ara alyp maslahatlaşmak gepleşikleriň esasy maksady boldy.

Mejlisiň işine Birleşen Milletler Guramasynyň Baş sekretary Antoniu Guttereş, şeýle hem Gazagystandan, Gyrgyzystandan, Türkmenistandan, Täjigistandan we Özbegistandan gelen ministrler, ýokary wezipeli adamlar, terrorçylyga garşy agentlikleriň we milli howpsuzlyk edaralarynyň, düzümleriň ýolbaşçylary gatnaşdylar. Merkezi Aziýa ýurtlary bilen Birleşen Milletler Guramasynyň terrorçylyga garşy Ählumumy strategiýasyny Sebit derejesinde durmuşa geçirmek boýunça Merkezi Aziýa üçin bilelikdäki hereketleriň meýilnamasynyň ýerine ýetirilişine ara alnyp maslahatlaşdylar.

Geçirilen duşuşygyň netijesinde terrorçylyk bilen göreşmek boýunça sebitara hyzmatdaşlygyny berkitmek baradaky Bilelikdäki Jarnama kabul edildi. BMG-niň Baş sekretary Antoniu Guterreş Merkezi Aziýa döwletleriniň terrorçylyga garşy göreşmek baradaky Aşgabat Jarnamasyny şeýle hem, BMG-niň Ählumumy terrorizme garşy strategiýasyny we Merkezi Aziýa üçin hereketleriň bilelikdäki Meýilnamasyny durmuşa geçirmeginde şertlerini goldady. Jarnama Baş sekretaryň terrorçylyga garşy göreşmek boýunça täze müdirligi döretmek ýoly bilen BMG-niň kontrterrorizm düzüminde reforma geçirmek baradaky başlangyçlaryny goldap we Milletler Guramasynyň sebitde terrorçylyga garşy göreşiň güýçlendirilmeginiň wajypdygyny ykrar etdi.

۲۰۱۸-nji ýylyň aprel aýynyň ahyrlarynda Aşgabatda “Merkezi Aziýada BMG-niň Ählumumy terrorizme garşy strategiýasyny durmuşa geçirmegiň ýolunda” temasyna bagyşlanyp ýokary derejede maslahat geçirildi şeýle hem, Merkezi Aziýa üçin bilelikdäki hereket meýilnamasyna goldaw bermek baradaky bilelikdäki taslamasynyň ۳-nji tapgyryna badalga berildi. Birinji we ikinji tapgyrlar 2011-nji ýylyň dekabr aýynda Aşgabatda kabul edilen Hereketleriň Bilelikdäki meýilnamasy (HBM) taýýarlamak boýunça Ählumumy strategiýasynyň esasy 4 ugurlarynyň görkezmelerini düzmekligine bagyşlanyp 2010-2017-nji ýyllarda amala aşyryldy.

Birleşen Milletler Guramasynyň Baş sekretarynyň orunbasary, BMG-niň terrorçylyga garşy göreşmek baradaky müdirliginiň başlygy Wladimir Woronkow maslahatda çykyş edip, taslamanyň esasy çäreleri terrorçylyga garşy göreşmek we zorlukly ekstremizmiň öňüni almak boýunça milli hem-de sebitleýin strategiýalaryny işläp düzmegini, Merkezi Aziýa üçin HBM-da kesgitlenen ähmiýetli ugurlarda Merkezi Aziýa döwletleriň mundan beýläk kuwwatynyň güýçlendirilmegini şeýle hem, sebitde we onuň daşyndaky öňde baryjy tejribeler bilen paýlaşmakda ýardam bermegini  öz içine aljakdygyny belläp geçdi.

Türkmenistanyň Daşary işler ministriniň orunbasary S.G.Berdimuhamedow duşuşykda çykyş edip, mundan beýläk Türkmenistanyň BMG-niň terrorçylyga garşy göreşmek merkezi bilen BMG-niň terrorçylyga garşy strategiýasynyň Aşgabat hereket meýilnamasyny durmuşa geçirmekde hyzmatdaşygy teklip etmäge taýýardygyny belledi. Şunuň bilen birlikde türkmen tarapy BMG-niň Merkezi Aziýa üçin öňüni alyş diplomatiýasy boýunça Sebitleýin Merkezini ulanyp, görkezilen ugurda anyk teklipler bilen çykyş etdi.

Forumyň ahyrynda “Merkezi Aziýada BMG-niň Ählumumy terrorçylyga garşy göreşmek strategiýasyny toplumlaýyn durmuşa geçirmegiň ýolunda” atly ýokary derejede geçirilen maslahatyň netijeleri boýunça Beýannama kabul edildi. Geljekde “Merkezi Aziýada BMG-niň Ählumumy terrorçylyga garşy göreşmek strategiýasyny toplumlaýyn durmuşa geçirmegiň ýolunda” atly BMG-niň Merkezi Aziýa üçin öňüni alyş diplomatiýasy boýunça sebitleýin merkezi we BMG-niň terrorçylyga garşy göreşmek merkezi bilen bilelikdäki sebitleýin terrorçylyga garşy göreşmek boýunça başlangyçlarynyň täz

 e tapgyrynyň Merkezi Aziýa döwletleriň terrorçylyga garşy  göreşmek we zorlukly ekstremizmiň öňüni almak boýunça ulgamlarynda strategik esasynda kuwwatynyň güýçlendirilmegine gönükdirilmegine garaşylýar.

Wajyp we ýiti meseleleriň biri terrorçylygy maliýeleşdirme çeşmelerini ýok etmek bolup, neşe serişdeleriniň bikanun dolanşygyna aýratyn üns çekilmeli. Türkmenistanyň Prezidenti Gurbanguly Berdimuhamedowyň ýolbaşçylygynda, şol sanda hukuk-kanunçylyk esaslarynyň kämilleşdirilmeginde we guramaçylyk esasynda Türkmenistanda bu ugurda giň gerimli işler amala aşyrylýar.

Türkmenistan goňşy döwletler bilen şeýle hem, BMG-niň ýöriteleşdirilen edaralary, birinjiden Birleşen Milletler Guramasynyň Neşeler we jenaýatçylyk baradaky müdirligi bilen ysnyşykly, netijeli hem-de maksada gönükdirilen özara gatnaşyklaryny alyp barýar. Neşekeşlik we neşe serişdeleriniň bikanun dolanşygyna garşy göreşmek boýunça anyk netijeleri görkezýän uzak möhletli milli maksatnamalar kabul edildi we durmuşa geçirilýär.

Şeýlelikde, Türkmenistan parahatçylyga gönükdirilen wehimlere we howplara garşy göreşmekde halkara tagallalaryny utgaşdyrmak işine öz mynasyp goşandyny goşup, öz tejribesinde daşary syýasatyny amal edýär.

Türkmenistanyň DIM-ň Halkara habarlary departamenti

 

دیگر مطالب

پربیننده ترین مطالب